Farm to Fork სტრატეგიით, ევროკომისიამ დაადგინა მიზანი, რომ 25 წლისთვის ევროკავშირის სასოფლო-სამეურნეო მიწების მინიმუმ 2030% იყოს ორგანული მეურნეობის ქვეშ. ეს არის ევროპის მწვანე შეთანხმების მნიშვნელოვანი ელემენტი. ამ მიზნის მიღწევას დასჭირდება ახალი ორგანული ჯიშების შემუშავება და გავრცელება, ხოლო ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული LIVESEED (ორგანული სოფლის მეურნეობის მუშაობის გაუმჯობესება ევროპაში ორგანული თესლისა და მცენარეთა მოშენების ძალისხმევის გაძლიერებით) პროექტი ცდილობდა დაეხმარა ორგანული თესლის ხელმისაწვდომობის საკითხს. და ხარისხი სხვადასხვა კუთხიდან, ბაზრის ასპექტებიდან რეგულირებამდე. 2017 წელს დაწყებულმა პროექტმა გაერთიანდა 48 ორგანიზაცია ევროპის 18 ქვეყნიდან, მათ შორის მცენარეთა მკვლევარები, კულტურების სელექციონერები, თესლის მწარმოებლები, ორგანული ასოციაციები და საცალო ვაჭრობა.
ახალი მიდგომები
ერთ-ერთი ჩართული მკვლევარი არის ედვინ ნუიტენი, მცენარეთა მეცნიერი De Beersche Hoeve-ში, ნიდერლანდებში, რომელიც ხელმძღვანელობდა სამუშაო გეგმის ნაწილს, რომელიც ფოკუსირებული იყო იმაზე, თუ როგორ შეუძლია სხვადასხვა მეცხოველეობის მიდგომამ მხარი დაუჭიროს და გააძლიეროს ერთმანეთი. „მოშენება არ არის მხოლოდ საუკეთესო მცენარის წარმოება საუკეთესო მინდვრისთვის, არამედ ეს არის პროცესიც, ჩვენ უნდა გავითვალისწინოთ სოციალური ასპექტებიც“, - ამბობს ის. LIVESEED-ის მიზანი იყო მცენარეთა მოშენების სხვადასხვა მიდგომის საუკეთესო ელემენტების გაერთიანება.
კონსორციუმმა გამოავლინა ოთხი სპეციფიკური მიდგომა, რომლებიც მოხსენიებულია, როგორც ეკოსისტემაზე დაფუძნებული, საზოგადოებაზე დაფუძნებული, მახასიათებლებზე დაფუძნებული და კორპორაციებზე დაფუძნებული. ეკოსისტემაზე დაფუძნებული მიდგომები ამოწმებს, თუ როგორ ურთიერთქმედებს მოსავალი და როგორ შეუძლია წვლილი შეიტანოს გარემოსთან. საზოგადოებაზე დაფუძნებულ მიდგომებს აქვს ძლიერი კავშირი სელექციონერსა და მევენახეებს შორის, რაც ცდილობს მაქსიმალურად გაზარდოს მათთვის სოციალური ღირებულება. მახასიათებლებზე დაფუძნებული მიდგომები უფრო ფართო სოციალურ სარგებელს იძენს სპეციფიკური თვისებების გაუმჯობესებით, როგორიცაა კულტურებში აუცილებელი ვიტამინების კონცენტრაციის გაზრდა, ხოლო კორპორატიული მიდგომები ცდილობენ მაქსიმალურად გაზარდონ მოგება და შეამცირონ ხარჯები. „ეს ყველაფერი ღირებულებებზეა ორიენტირებული, მაგრამ მათი ღირებულებები განსხვავებულია“, დასძენს ნუიტენი. ”ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ზოგიერთი ღირებულებები უკეთესია, ვიდრე სხვები, არამედ იმის კითხვა, თუ როგორ შეგვიძლია დავაკავშიროთ ისინი, რათა გააძლიერონ ერთმანეთი და გააუმჯობესონ ეკოლოგიური და სოციალური მდგრადობა.”
ცოდნის პლატფორმა
კონსორციუმმა შეაგროვა ინფორმაცია მოშენების ტექნიკის შესახებ და გამოაქვეყნა მრავალი კვლევითი ნაშრომი. 800-ზე მეტ ორგანულ ფერმერს ჩაუტარდა კონსულტაცია მცენარეთა მოშენებასთან და თესლის ბაზრებთან დაკავშირებულ სხვადასხვა ასპექტებზე, და LIVESEED-მა ხელი შეუწყო ორგანული ფერმის ცოდნის პლატფორმის გაფართოებას ამ თემებზე გამოყოფილი განყოფილებით. LIVESEED პროექტმა ასევე შეიმუშავა როუტერის მონაცემთა ბაზა ევროკავშირის მასშტაბით, რომელიც საშუალებას აძლევს თესლის მომწოდებლებს შეიყვანონ შეთავაზებები სხვა ეროვნულ მონაცემთა ბაზაში ერთი ჩანაწერით.
გუნდი ახლა მუშაობს მათი დასკვნების განხორციელებაზე, ადგენს სახელმძღვანელო მითითებებს კომბინირებული მეცხოველეობის მიდგომის განსახორციელებლად. სიტუაცია მწვავეა, რადგან ახალი ჯიშების შემუშავება ნელი პროცესია და სელექციონერებმა უნდა იმოქმედონ ახლა, რათა მოემზადონ მომავალში სასოფლო-სამეურნეო გამოწვევებისთვის, როგორიცაა პესტიციდების გამოყენების უფრო მკაცრი შეზღუდვები და ცვალებადი კლიმატი. გარდა ამისა, აღნიშნავს Nuijten, ფერმერებს და მომხმარებლებს ემუქრება დისფუნქცია მცენარეთა მეცხოველეობისა და თესლის ბაზარზე. ”როდესაც უყურებთ ჩვეულებრივ მოშენებას, ორი ან სამი კომპანია დომინირებს თითოეული ხილისა და ბოსტნეულის ბაზარზე. თუ ერთი კომპანია შეწყვეტს მეცხოველეობის პროგრამას, ფერმერები მთლიანად დამოკიდებულნი იქნებიან მეორეზე.
”კონვენციური სოფლის მეურნეობისთვისაც კი, სიტუაცია არ არის მდგრადი,” - განმარტავს ის. „ორგანული თესლისა და მცენარეების მოშენება იძლევა შესაძლებლობას ვიფიქროთ უფრო მდგრადი მეცხოველეობის მიდგომებზე. ჩვენ უნდა შევიმუშაოთ კიდევ ბევრი ახალი ალტერნატივა, ამიტომ ეს რესურსი სასარგებლოა ყველა ფერმერისთვის“, - ამბობს ნუიტენი. „ხშირად ამბობენ, რომ ორგანული საკვები ძალიან ძვირია, მაგრამ შეიძლება ითქვას, რომ ჩვეულებრივი საკვები ძალიან იაფია – გაითვალისწინეთ ფარული ხარჯები და ჩნდება განსხვავებული სურათი“.
დამატებითი ინფორმაციისათვის:
ევროკომისია
www.ec.europa.eu