ადიღეის კრასნოგვარდეისკის რაიონის გლეხური მეურნეობები წარმატებით ეწევიან ბაღის მარწყვის მოშენებას, ყოველწლიურად ზრდის ამ კენკროვანი კულტურის ფართობს. დღეს მას 100 ჰექტარზე მეტი უჭირავს ადგილობრივი ფერმერებისთვის, კიდევ უფრო მეტი – 1,800 ჰექტარი კერძო საყოფაცხოვრებო ნაკვეთებისთვის.
სამრეწველო ბაზაზე
ერთ-ერთი ასეთი ფერმერია ვლადიმერ გლუხოდე. მთლიანობაში, მარწყვს მის ფერმაში 6 ჰექტარი უჭირავს, მათ შორის სათბური და ღია გრუნტი. მოჰყავს ტკბილი კენკრის 5 ჯიში: საადრეო - "ალბა", შუა - "როქსანა", "აზია" და "კლერი" და გვიანი - "ფლორენცია". ეს საშუალებას გაძლევთ მნიშვნელოვნად გაზარდოთ მარწყვის მოსავლის პერიოდი, რომელიც ფერმაში დაახლოებით ორი თვე გრძელდება. ჰექტარზე 15-20 ტონა მოსავლიანობით მარწყვის მთლიანმა მოსავალმა გასულ წელს 100 ტონა შეადგინა. წელს ვლადიმერ გლუხოდედი პროგნოზირებს ამ კოლექციის მოცულობას 80-დან 100 ტონამდე.
— დაახლოებით 15 წელია მარწყვს ვზრდი. და დაიწყო მეგობრებისგან ნერგების შეძენით და მცირე ფართობზე დარგვით. დღეს ტკბილი კენკრის წარმოება ჩემს მთავარ ამოცანად იქცა. ამ საქმეში მეხმარება ის ცოდნა, რომელიც მივიღე ბაშკირში ცხოვრებისას. იქ ჯერ სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკუმი დავამთავრე, შემდეგ კი პედაგოგიური ინსტიტუტის ბიოლოგიისა და ქიმიის ფაკულტეტი, მოვახერხე 4 წელი კოლმეურნეობაში აგრონომად მუშაობა, – ამბობს ფერმერი.
მიმაჩნია, რომ რუსეთში სოფლის მეურნეობის მწარმოებლებს საკმაოდ შეუძლიათ იმპორტის ჩანაცვლება. ადიღეაში, კრასნოდარის მხარეში და სტავროპოლის მხარეში აუცილებელია სათბურის კომპლექსების უფრო აქტიურად შექმნა და ქვეყნის მიწოდება შიდა ბოსტნეულითა და კენკრით, იმპორტირებული იმპორტზე უარის თქმა.
ახლა ფერმაში კენკრის გაშენება სამრეწველო ბაზაზე დადგა.
კერძოდ, მთელი ტერიტორია აღჭურვილია წვეთოვანი მორწყვით. ამისთვის ფერმაში გაბურღულია 7 ჭაბურღილი 22 მეტრის სიღრმეზე, ფუნქციონირებს 5 გენერატორი 6.5 კილოვატამდე სიმძლავრით და შვიდი ტუმბო. მძიმე მანქანების მინდორზე გადასასვლელად ფერმერმა შვილთან ერთად ხრეშიანი გზა მოაწყო.
ფერმას ასევე აქვს საკუთარი აღჭურვილობა, კერძოდ, ორი კუბოტას მინიტრაქტორი, ორი საჭრელი, გამფრქვევი და MTZ-82 ტრაქტორი. სხვათა შორის, ამ ტრაქტორის ყიდვისას, ფერმერმა ისარგებლა მომგებიანი ლიზინგის სქემით, რომლის მიხედვითაც მან არ გადაიხადა პირველი ექვსი თვის განმავლობაში, შემდეგ კი ხუთი წლის განმავლობაში ყოველ კვარტალში გადარიცხა 29 ათასი რუბლი აღჭურვილობისთვის. ეს მცირე ფინანსური ტვირთი იყო მისი მეურნეობისთვის, მაგრამ ახალი ტრაქტორის ყიდვა მაშინვე ძვირი დაუჯდებოდა.
„ჩვენმა ფერმამ დაამყარა მჭიდრო კავშირი კრასნოდარის ტერიტორიის სოფელ დინსკაიას No1 ლაბორატორიასთან, სადაც ჩვენთვის შემუშავებულია რეკომენდაციები მინერალური კვების შესახებ. ჩვენი თხოვნით მოდიან ლაბორატორიის სპეციალისტები ნიადაგის ექსპრეს ანალიზის გასაკეთებლად. და ფაქტიურად მეორე დღეს გვთავაზობენ მარწყვის კვების გარკვეულ რეჟიმებს. ამისათვის ჩვენ ვიყენებთ ყველა დამტკიცებულ პრეპარატს. უფრო მეტიც, ჩვენ ვიყენებთ სპეციფიკურ სასუქებს მცენარის განვითარების გარკვეული ეტაპისთვის“, - ამბობს ვლადიმერ გლუხოდედი.
დღეს ადგილზე სოფელ ბელიდან 16 დაქირავებული მუშა მუშაობს. მაგრამ ეს საკმარისი არ არის, ამიტომ სამუშაოს კრასნოდარის ტერიტორიის ტიხორეცკის გუნდიც უერთდება. ფერმერი მასთან 10 წელზე მეტია თანამშრომლობს, გუნდის წევრები მარწყვის დარგვით, სარეველა მცენარეებით, ჩათვლებით, მოსავლის აღებით არიან დაკავებულნი. სხვათა შორის, ამ წლიდან ფერმერი მარწყვის მოსაგროვებლად ევროკონტეინერებს იყენებს, რაც საშუალებას გაძლევთ თვალყური ადევნოთ მასში განთავსებული ყველა პროდუქტის ხარისხს.
წლევანდელი ამინდი მარწყვისთვის არახელსაყრელი აღმოჩნდა: სიცივემ და წვიმამ ხელი შეუწყო სხვადასხვა დაავადების განვითარებას. ამიტომ რეგულარულად გვიწევდა მცენარეთა დაცვის საშუალებების გამოყენება და დამცავი პროცედურების ჩატარება. თუ ეს სამუშაოები წინასწარ არ შესრულდება, მაშინ მცენარეები შეიძლება ამოვარდეს და ნაყოფი გაფუჭდეს.
- სასათბურე მეურნეობების მონიტორინგი მთელი წლის განმავლობაში უნდა მოხდეს. მაგალითად, იმისათვის, რომ მათ არ დაზარალდნენ ძლიერი ქარი, ფილმი ღრმად უნდა ჩაეფლო. ზამთარში კი, დიდთოვლობის დროს, გამუდმებით, ღამის ჩათვლით, სათბურები ასუფთავეთ. ამის წყალობით ჩვენ მოვახერხეთ განადგურების თავიდან აცილება“, - ამბობს ფერმერი.
მოსკოვში და პეტერბურგში
რაც შეეხება პროდუქციის გაყიდვას, ადიღეიდან ტკბილი კენკრა იგზავნება მოსკოვში, სანკტ-პეტერბურგში, ვოლგოგრადში, ვორონეჟში, კალუგასა და სამარაში. როდესაც მეურნეობაში დიდი მოცულობის მარწყვი იკრიფება - 6-7 ტონა დღეში ან მეტი, მაშინ რეგულარული მომხმარებლები მოსავალს თავად იღებენ. ფერმაში მოყვანილი მარწყვის ჯიშები საკმაოდ მდგრადია ტრანსპორტირების მიმართ შორ მანძილზე და მათი მიწოდება ხდება სრულიად უსაფრთხოდ.
ვლადიმერ გლუხოდედის თქმით, ველიკოვეჩნის ბაზარზე მარწყვის რეალიზაციის პრობლემა მყიდველებისა და გადამყიდველების გამოა. სანამ კენკრა მყიდველს მიაღწევს, ის ხუთ-ექვს ხელში გადის. ასევე ხდება, რომ გადამყიდველები ყიდულობენ კენკრას მწარმოებლებისგან, აშორებენ სასწორს და მაშინვე ყიდიან მყიდველებს გაცილებით მაღალ ფასად.
შედეგად, მარწყვის ღირებულება 70 პროცენტით იზრდება. სხვათა შორის, ჩვენნაირი მსხვილი მწარმოებლები ნაკლებად განიცდიან - მყიდველები ჩვენთან პირდაპირ მინდორზე მოდიან და მოსავალს იღებენ. მაგრამ მცირე შინამეურნეობებზე, რომლებიც მარწყვს საკუთარ ბაღებში მოჰყავთ, ეს უარყოფითად აისახება, – ჩივის ფერმერი.
ადიღეაში კარგი ამინდის პირობები და ნაყოფიერი მიწაა, იქვე არის ზღვა და მთები, სადაც შეგიძლიათ გაყიდოთ თქვენი პროდუქცია. დღეს რესპუბლიკაში კენკრის - ველური მარწყვისა და ჟოლოს წარმოება იწყებს ზრდას და ამით ახალგაზრდებიც არიან დაკავებული.
მარწყვის წარმოების საკითხებში ვლადიმერ გლუხოდედი გამუდმებით კონსულტაციას უწევს ნიკას გლეხური მეურნეობის ხელმძღვანელს მაიკოპის რეგიონში. მისგან იგებს ფერმაში შემოტანილი ახალი პერსპექტიული ჯიშების შესახებ. თუმცა, ინდუსტრიაში გამოცდილებამ ფერმერს ასწავლა უკიდურესად ფრთხილი ყოფილიყო ახალი პროდუქტების მიმართ.
– არაერთხელ ვცადე ახალი ჯიშების გამოყენება, მაგრამ მოგვიანებით ძველებს – როქსანას, აზიას და ალბას დავუბრუნდი. მაგალითად, თუ აიღებთ "აზიის" ჯიშს, მაშინ პირველზე, მეორეზე და მესამე მოსავალზე, კენკრა დიდი, სტანდარტული იქნება. ამავდროულად, არსებობს ახალი თანამედროვე ჯიშები, რომლებიც პირველი მოსავლის დროს მსხვილ კენკრას იძლევა, შემდეგ კი პატარას. ამის თავიდან აცილებას ხელს უწყობს სტიმულატორების გამოყენება. მაგრამ ჩვენ მათ არ ვიყენებთ, რადგან უცნობია, როგორ იმოქმედებს ეს პროდუქციის ხარისხზე“, - განაცხადა ვლადიმირ გლუხოდემ.
არა მხოლოდ კენკრა, არამედ მარცვლეულიც
მთლიანობაში ფერმერს 75 ჰექტარი სახნავი მიწა აქვს. ამ ტერიტორიაზე მარწყვის გარდა მოჰყავს ხორბალი, ქერი და მზესუმზირა. ასევე არის 4 ჰექტარი ფართობის სათესლე ნაკვეთი, სადაც ითესება პერსპექტიული ელიტარული ხორბლის ჯიში „გრაფი“. ამ ადგილის გამო, ვლადიმერ გლუხოდედი მთლიანად უზრუნველყოფს თესლს 60 ჰექტარ ფართობზე, ხოლო ძირითადი საკვები კულტურის მოსავლიანობა ჰექტარზე 62 ცენტნერს აღწევს.
გლეხური მეურნეობა რეგულარულად იხდის გადასახადებს. მიმდინარე წელს მან გადაიხადა საშემოსავლო გადასახადი 255 ათასი რუბლის ოდენობით. და ტრანსპორტის, მიწის, სოციალური და საპენსიო გადასახადების გათვალისწინებით, გადახდების ოდენობა გაიზრდება 350 ათას რუბლამდე. მცირე მეურნეობისთვის, რომელსაც მხოლოდ 75 ჰექტარი სახნავი მიწა აქვს, ეს მნიშვნელოვანი თანხაა, რაც გლეხურ მეურნეობაში ეფექტურ მუშაობასა და მაღალ შემოსავალზე მიუთითებს.
მოწინავე ფერმერს აქვს საკუთარი ოცნებები. კერძოდ, მას სურს ააშენოს მაცივარი, აწარმოოს ფრიგოს ნერგები დამოუკიდებლად, ანუ გაყინული ნერგები, რომელთა მოსავლიანობა დარგვის პირველ წელს მეორეს ჰგავს. პროდუქციის გასაგრილებლად მინდორთან მაცივრის დადგმაც სურს.
მთლიანობაში ფერმერს 75 ჰექტარი სახნავი მიწა აქვს. ამ ტერიტორიაზე მარწყვის გარდა მოჰყავს ხორბალი, ქერი და მზესუმზირა. ასევე არის 4 ჰექტარი ფართობის სათესლე ნაკვეთი, სადაც ითესება პერსპექტიული ელიტარული ხორბლის ჯიში „გრაფი“.
- მე ვფიქრობ, რომ რუსეთში სოფლის მეურნეობის მწარმოებლებს საკმაოდ შეუძლიათ იმპორტის ჩანაცვლება. ჩემი აზრით, ადიღეაში, კრასნოდარის მხარეში და სტავროპოლის მხარეში აუცილებელია სათბურის კომპლექსების უფრო აქტიურად შექმნა და ქვეყნის მიწოდება შიდა ბოსტნეულითა და კენკრით, იმპორტირებული იმპორტზე უარის თქმა. მიხარია, რომ როცა ოჯახთან ერთად მთაში მივდივარ, ვხვდები უამრავ ახალგაზრდა თანამედროვე ბაღს, პროდუქციაზე ფასებიც გონივრულია“, - ამბობს ფერმერი.
მას მიაჩნია, რომ ადიღეაში კარგი ამინდის პირობები და ნაყოფიერი მიწაა, იქვე კი ზღვა და მთებია, სადაც შეგიძლიათ გაყიდოთ თქვენი პროდუქცია. თქვენ უბრალოდ უნდა იმუშაოთ და არ დაიზაროთ. და სასიხარულოა, რომ დღეს რესპუბლიკაში კენკრის - ბაღის მარწყვისა და ჟოლოს წარმოება იწყებს ზრდას და ამით ახალგაზრდებიც არიან დაკავებული. ხოლო სახელმწიფომ მათ დახმარება გაუწია გრანტების სახით აგროსტარტაპის პროგრამის ფარგლებში.