სოფელი პოლეტნოე არ არის გასაკვირი სიახლით. ბოლო წლებში აქ, ლაზოვსკაიას გარეუბანში აშენდა სტადიონი, მოეწყო პარკი და მოედანი რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა. წელს ამოქმედდა არა სოციალური, არამედ სამრეწველო დანიშნულების ობიექტი – სასათბურე კომპლექსი. ის სოფლის გარეთ გაიზარდა.
კომპლექსი მოიცავს 13 კინოსათბურს საერთო ფართობით 400 კვ.მ. მაისში მათი აწყობა დასრულდა და დარგული წიწაკა, ბადრიჯანი და კიტრი ფილმის ქვეშ უკვე მწვანედება. ფერმერი ნიკოლაი პაკი არ მალავს კმაყოფილებას: დახურულ ადგილზე გადასვლა ნამდვილად ხსნაა ამინდის ხშირი პერიპეტიებისგან.
სათბურის ქალაქი ფერმერისა და რეგიონის სოფლის მეურნეობისა და სურსათის სამინისტროს ერთობლივი ძალისხმევის შედეგია, რომელიც საოჯახო მეურნეობებს გრანტით უჭერს მხარს. და ეს არ ეხება მხოლოდ პირუტყვს. ყურადღების ცენტრშია მოსავლის წარმოებაც. გასულ გაზაფხულზე პაკმა წარმოადგინა ბიზნეს პროექტი და წლის ბოლოსთვის ფედერალური და რეგიონალური ბიუჯეტიდან 12.8 მილიონი რუბლი მიიღო. საკუთარი ინვესტიციები 5.4 მლნ. შემდეგ კი, დეკემბერში, ნიკოლაიმ მაშინვე დაიწყო ლითონისა და ფილმის ძებნა. მომავალი წლის პირველი კვარტალი, როცა ფასები გაიზარდა, არ შეშინებია: სამშენებლო მასალები უკვე ნაყიდი იყო და აწყობას ელოდნენ.
მამის სახლი
ნიკოლაი პაკი მეორე თაობის ფერმერია. მის თვალწინ, იმავე ადგილას, პოლეტნოეში, მამამისი მოჰყავდა კარტოფილი, ბოსტნეული, ნესვი. სახელმწიფო მხარდაჭერის წყალობით, ბელორუსმა შეიძინა MTZ-82 ტრაქტორი.
ექვსი წლის წინ გენადი პაკმა ფერმა შვილს გადასცა. სათბურების ჩვენებით ნიკოლაიმ ვერ შეამჩნია, რომ ფერმა კიდევ 20 ჰექტარი სახნავი მიწა გაიზარდა და ეს შენაძენი უზრუნველყო Rosreestr-მა.
– დარგეს საზამთრო. კარტოფილის დარგვის დასრულებამ კი წვიმების გამო ივნისში გადაინაცვლა“, - განაცხადა მან ღია გრუნტთან დაკავშირებით არსებულ ვითარებაზე.
ამინდის შეჯახებები არ გააუქმებს გეგმას - წელს 310 ტონა ბოსტნეულის შეგროვება. ფერმა ნამდვილად საოჯახო ბიზნესია: თოვლი ჯერ არ დნება და მისმა მეუღლემ ოლგამ ნერგების მოყვანა დაიწყო. რასაკვირველია, ეს არის კიტრი და პომიდორი, წიწაკა და ბადრიჯანი... ისინი აღფრთოვანებულნი არიან სათბურებში ფოთლების ზურმუხტისფერი ფერით, მაგრამ ოლგა ნერგების ნაწილს ხაბაროვსკში შაბათ-კვირას ყიდის.
მუშაობა თანასოფლელებისთვის
გალინა პოდუზოვა, სოფლის მეურნეობისა და სურსათის სამინისტროს მცირე ფერმერული მეურნეობის განყოფილების ხელმძღვანელი, ყურადღებას ამახვილებს იმ ფაქტზე, რომ ყველას, ვინც აცხადებს, რომ აპირებს სოფლის მეურნეობით დაკავებას, გარანტირებული არ აქვს სახელმწიფო მხარდაჭერა.
– ბიზნეს გეგმას განიხილავს რეგიონული კომისია, რომელშიც შედიან სპეციალისტები, რომლებიც ინდუსტრიაში ათწლეულების განმავლობაში მუშაობენ. და ნებისმიერ მათგანს შეუძლია დაუყოვნებლივ დაინახოს, ვის ეყრდნობა საგრანტო სახსრებს - მცოდნე ადამიანს, რომელმაც ბევრი იშრომა ეკონომიკის ასამაღლებლად, ან ვისაც სურს ექსპერიმენტები და არა საკუთარი ფულით, არამედ ბიუჯეტით, - თქვა პოდუზოვამ.
იგივე პაკი გამოჩნდა კომისიის წინაშე, რომელმაც გაამართლა არა მხოლოდ სათბურების ზომა და რაოდენობა, არამედ მოსავლიანობის წლიური ზრდა 430 ტონა გამოშვებით. ეს სხვაგვარად ხდება: პირუტყვის შეძენის ღირებულება იყო გათვლილი, მაგრამ მათ დაივიწყეს საკვების შესახებ. ან სამუშაო ადგილების შექმნას სერიოზულად არ აღიქვამენ. თქვით, ჩვენ შეგვიძლია ოჯახის წევრების დახმარებით მოვახერხოთ… კარგი, გაუმკლავდეთ, მაგრამ გრანტზე ნუ ითვლით, რადგან ფედერალური აქტი ითვალისწინებს მინიმუმ სამი ადამიანის ოფიციალურ დასაქმებას. სახელმწიფო ასევე მხარს უჭერს გლეხურ მეურნეობებს, რათა სოფლის მცხოვრებლებს არ მოუწიონ სამუშაოს საძიებლად შორეულ ქვეყნებში წასვლა.
– ცოლ-ქმარი წაიყვანა სათბურებში დასარგავად და სარეველაზე. უთხრა და აჩვენა რა უნდა გაეკეთებინა. დილით მიმყავს სამუშაო ადგილზე, საღამოს, რა თქმა უნდა, ვატან. დღეში 1,200 რუბლს ვიხდი“, - განმარტა პაკმა.
ქარხანა არ არის კონკურენტი
2013 წლიდან, როდესაც სოფლის მეურნეობის ფედერალურმა სამინისტრომ დაიწყო საოჯახო მეურნეობების საგრანტო დახმარება, რეგიონის გლეხურმა ფერმებმა ამ პროგრამის ფარგლებში მიიღეს თითქმის 300 მილიონი რუბლი. გაცილებით მეტი ინვესტიციაა ჩადებული, ვინაიდან პროგრამა თანადაფინანსების პირობებით ხორციელდება. როგორც წესი, ჩვენი საკუთარი სახსრების 30%-ს ემატება კონკურენტული წესით გამოყოფილი თანხების 70%.
გრანტის პირველ მიმღებთა შორის იყო ოქსანა არიანკინა, გლეხური მეურნეობის ხელმძღვანელი ხაბაროვსკის რაიონის სოფელ ჩერნაია რეჩკადან. ფერმა სპეციალიზირებულია რძის მეურნეობაში და საგრანტო სახსრებით შეიძინა სუფთა ჯიშის ახალგაზრდა პირუტყვი. ამან საშუალება მისცა არა მხოლოდ რძის მოსავლიანობის გაზრდას, არამედ გადამუშავების ორგანიზებას.
ამავე რაიონის სოფლების ილინკასა და ფედოროვკას საოჯახო მეურნეობები, გრანტების მხარდაჭერით, თხებს ზრდის. დღეს კი, სამკურნალო თვისებების მქონე თხის რძის შეძენა შესაძლებელია რეგიონული ცენტრის საცალო ქსელებში.
ამავე რაიონის სოფლების ილინკასა და ფედოროვკას საოჯახო მეურნეობები, გრანტების მხარდაჭერით, თხებს ზრდის. დღეს კი, სამკურნალო თვისებების მქონე თხის რძის შეძენა შესაძლებელია რეგიონული ცენტრის საცალო ქსელებში.
ბიკინსკის რაიონის გლეხის მეურნეობის ხელმძღვანელმა ნატალია კრიუჩეკმა გრანტით აღჭურვა, აღჭურვა და გახსნა სასაკლაო, რომლის მომსახურებით სარგებლობენ სხვა ღორის ფერმები, მათ შორის პირადი შვილობილი მეურნეობები. სახელოსნო აწარმოებს პელმენებს და სხვა ნახევარფაბრიკატებს.
გასულ წელს გრანტი გადაეცა ოქსანა მალოზემოვას, გლეხური მეურნეობის ხელმძღვანელს კომსომოლსკის რაიონის სოფელ პივანიდან. მას არ უხერხულია ქალაქის რძის ქარხნის მეზობლობა: ზრდის პირუტყვს და ავითარებს გადამუშავებას საბიუჯეტო და საკუთარი სახსრებით.
შეუმჩნეველი არ დარჩენილა არც ოხოცკის ოლქის გლეხური მეურნეობა. ახორციელებს ცხენოსნობის განვითარების პროექტს. გრანტმა შესაძლებელი გახადა იაკუტის ცხენების ნახირის შექმნა, რომელიც ძოვს მთელი წლის განმავლობაში.
აღსანიშნავია ფაქტი: რეგიონის შორეული ჩრდილოეთის რეგიონებთან გათანაბრებულ ტერიტორიებზე, გრანტის მიღებისას ბიუჯეტის დაფინანსების წილი იზრდება 80%-მდე. ხოლო ოხოცკში და შორეული ჩრდილოეთის სხვა რეგიონებში - 90% -მდე. რაც მეტია შიდა სოფლის მეურნეობის პროდუქცია, მით ნაკლებია იმპორტი.
- ჩრდილოეთში და სამხრეთში მხოლოდ ერთი პრობლემაა - სასოფლო-სამეურნეო მიწების ნაკლებობა. ჩვენ ამას ვაგვარებთ რეგიონული სასოფლო-სამეურნეო ფონდის ჩართულობით, რომელსაც აქვს სამელიორაციო ტექნიკა. მცირე ტყით დაფარული სახნავ-სათესი მიწის ნაკვეთები, რომლებსაც ფერმერები იყენებენ, გაწმენდილია და ხდება სასოფლო-სამეურნეო წარმოებისთვის შესაფერისი, განმარტა გალინა პოდუზოვამ.
დაკავშირებული გზით, საქმიანი გზით
ტენდენციაა კაპიტალის გამოყენება საოჯახო მეურნეობების შესაქმნელად. ასე რომ, ნიკოლაი სკალიუკმა, რომელიც გაყიდვებით იყო დაკავებული, და მისმა მეუღლემ იულია ლოპატინამ აღადგინეს რძის მეურნეობა ხაბაროვსკის რაიონის სოფელ კორსაკოვო-1-ში - სწორედ ის, რომელშიც მდებარეობდა კრასნორეჩენსკის სახელმწიფო მეურნეობის ცენტრალური ქონება. აღადგინეს ძროხები, შეიძინეს ახალგაზრდა ცხოველები და სასოფლო-სამეურნეო მიწები ბრუნდება მიმოქცევაში როგორც საკუთარი, ისე საგრანტო სახსრებით.
არმენ კარამიანმა ამავე რეგიონის სოფელ სოსნოვკადან ერთ წელზე მეტი დაუთმო სამშენებლო და სავაჭრო ბიზნესს. დღეს მისი მეუღლე ჰასმიკი გლეხური მეურნეობის უფროსია, რომელიც ინდაურებს ამრავლებს. მზარდი მეურნეობა ცოტა ხნის წინ მიხეილ დეგტიარეევმა მოინახულა და არმენმა გუბერნატორს სანაშენე მარაგის შექმნის გეგმების შესახებ ექსპერტიზა უამბო.
ალექსანდრე სტარიენკო არის ცნობილი ბიზნეს აღმასრულებელი ულჩის რეგიონში. მას აქვს დივერსიფიცირებული ბიზნესი, რომელიც მოიცავს ვაჭრობას, ხე-ტყის ჭრას, ბენზინგასამართ სადგურებს. მისი ვაჟი კირილი არის გლეხური მეურნეობის ხელმძღვანელი, რომელმაც მიიღო გრანტი საქონლის მეცხოველეობის განვითარებისთვის.
– გამოცდილი მეწარმეები ხვდებიან, რომ სოფლის მეურნეობაში უკეთესი ინვესტიცია არ არსებობს. საქონლისა და მომსახურების საჭიროებები შეიძლება შეიცვალოს, მაგრამ საკვების მიწოდება ყოველთვის პირველ ადგილზე იქნება, აცხადებს გალინა პოდუზოვა.